Chủ tịch Hồ Chí Minh không chỉ là vị lãnh tụ kính yêu của nhân dân Việt Nam mà còn là nhà lãnh đạo, người anh hùng giải phóng dân tộc được nhân dân thế giới ngưỡng mộ với tình cảm chân thành. Rất nhiều quốc gia đã dựng tượng đài, lấy tên Người đặt cho nhiều công trình để bày tỏ sự kính ngưỡng sâu sắc dành cho người đã khai sinh ra nước Việt Nam hiện đại.

Quảng trường và Tượng đài Hồ Chí Minh ở thủ đô Moscow của Nga

Theo thống kê, đến nay tượng và tượng đài tưởng niệm Hồ Chủ tịch đã có mặt tại khoảng 20 nước trên thế giới.

Ấn Độ: Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh tại thành phố Kolkata. Ngoài ra còn nhiều “Công viên Hồ Chí Minh”, “Công viên Hòa bình Hồ Chí Minh” ở nhiều bang khác.

Argentina: Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh ở thủ đô Buenos Aires.

Cuba: Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh bằng đồng tại Công viên Hòa Bình cạnh Đại lộ 26, một trong những công viên đẹp nhất ở trung tâm thủ đô La Havana, do kiến trúc sư Joel Diaz, Phó Chủ tịch Hội Hữu nghị Cuba Việt Nam thiết kế, được khánh thành vào năm 2003, nhân dịp 113 năm sinh nhật của Người.

Cộng hòa Dominica: Quảng trường và Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Thủ đô Santo Dominigo, khánh thành ngày 13/9/2012.

Hungary: Đài tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh được dựng năm 1976 tại công viên thành phố Zalaegerszey, cách thủ đô Budapest khoảng 220 km.

Madagasca: Tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt trong công viên mang tên Người ở thủ đô Antananarivo, làm bằng đồng đặt trên bệ đá hoa cương, với tổng chiều cao 3,4 m. Phía bên dưới có tấm biển đồng khắc câu nói nổi tiếng của Người: Không có gì quý hơn độc lập tự do. Ngoài ra, tại Antananarivo cũng có đại lộ mang tên Hồ Chí Minh.

Tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh bên bộ bàn ghế mây tại thủ đô Mexico

Mexico: Bức tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh bên bộ bàn ghế mây giản dị, đằng sau phía trên là dòng chữ vàng “Không có gì quý hơn độc lập tự do” bằng tiếng Tây Ban Nha với chữ ký của Người, đặt ngày 16/01/2009 trong công viên “Tự do cho các dân tộc”, thủ đô Mexico.

Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh tại thành phố Acapulco, thuộc bang Guerrereo (miền Nam Mexico) được đặt đối diện tượng đài người anh hùng dân tộc Mỹ Latin Simon Bolivar, tại đại lộ Miguel Aleman, đại lộ chính và lớn nhất thành phố Acapulco.

Hồ Chí Minh còn là tên của một giảng đường tại Đại học UNAM (từng nằm trong top những đại học danh giá nhất trên thế giới), tên của hệ thống trung tâm châm cứu chữa bệnh cho người nghèo tại thủ đô Mexico, thành phố Zacatecas và thành phố Monterrey.

Mông Cổ: Tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh bằng đồng cao 1,07 m, đặt trên bệ cao 3,33 m, tại trường Trung học Hồ Chí Minh, thủ đô Ulanbato. Tại đây, ngoài bức tượng còn có nhiều tài liệu, hiện vật về cuộc đời hoạt động cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, về mối quan hệ hợp tác hữu nghị giữa hai nước Việt Nam-Mông Cổ.

Nga: Quảng trường và tượng đài Hồ Chí Minh nằm ở nơi giao nhau giữa phố Dmitri Ulianov (anh trai nhà cách mạng V. I. Lenin) và phố “Sáu mươi năm Cách mạng Tháng Mười”, Moscow. Đây là tác phẩm của Vladimir Efimovich Tsigal, nghệ sĩ nhân dân, Viện sĩ Viện hàn lâm Mỹ thuật Liên Xô, tác giả của hơn 40 nhóm tượng đài nổi tiếng.

Đại lộ và tượng đài Hồ Chí Minh tại quận Zasviyazhski, thành phố Ulyanovsk, quê hương Lenin, nằm bên bờ sông Volga, cách thủ đô Moscow khoảng 893 km về phía đông.

Biển lưu niệm ghi dấu những hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại nhà ga thành phố cảng Vladivostok, được khánh thành nhân dịp kỷ niệm 119 năm ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Viện Hồ Chí Minh và bức tượng của Người được đặt trong khuôn viên khoa ngữ văn, Đại học tổng hợp quốc gia St. Petersburg, khánh thành nhân dịp 120 năm ngày sinh nhật Bác (19/5/2010).

Panama: Tượng Bác tại nơi đặt tượng các danh nhân thế giới như Mahatma Gandhi, Khổng Tử…

Philippines: Tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Đại học Bách khoa Laguna, Manila, khánh thành nhân kỷ niệm sinh nhật lần thứ 120 của Người (19/5/2010).

Tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Công viên ASEAN, trong khu phố cổ Intramuros – thủ đô Manila được khánh thành nhân dịp kỷ niệm 35 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Philippines và Việt Nam (tháng 10/2011).

Singapore: Bia tưởng niệm và tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh tại công viên Bảo tàng Văn minh châu Á, bên bờ sông Singapore. Bia tưởng niệm được khánh thành tháng 5/2008 nhân kỷ niệm ngày sinh lần thứ 118 của Người và 35 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Singapore. Tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh là tượng đài đầu tiên trong chương trình tôn vinh “Những người bạn đến bờ biển chúng ta” của Singapore, khánh thành năm 2011.

Venezuela: Tượng bán thân của Chủ tịch Hồ Chí Minh được đặt trang trọng trên bệ đá cao 2 m cùng cột cờ có quốc kỳ Việt Nam trên đại lộ Simon Bolivar của thủ đô Caracas.

Tượng và tượng đài Bác Hồ còn được xây dựng ở các nước Chile, Lào, Áo, Đức,  Nhật (thành phố Osaka).

Đại lộ Hồ Chí Minh tại thủ đô New Dehli, Ấn Độ

* Ngoài việc dựng tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh, tên của Người cũng đã được đặt cho nhiều quảng trường, trường học và đại lộ tại Nga, Pháp, Burkina Faso, Mozambique, Ấn Độ…

Đại lộ Hồ Chí Minh (Avenida Ho Chi Minh) tại thủ đô Luanda của Angola là một trong những đại lộ to, đẹp nối liền với đường Cách mạng tháng 10, hướng ra sân bay Luanda.

Tại quận Rais Hamidou, thủ đô Alger, chính quyền Algeria đã cho xây dựng Đại lộ Hồ Chí Minh (Avenue du Président Ho Chi Minh) dài 3 km, nằm trên trục Đông-Tây của Thành phố.

Ngay tại thủ đô New Delhi, Ấn Độ, có Đại lộ Hồ Chí Minh (Ho Chi Minh Marg). Tại thành phố Kolkata, Hội đồng thành phố và Ủy ban Tây Bengal đoàn kết Đông Dương-Việt Nam cũng khánh thành đường Ho Chi Minh Sarani vào năm 1990, nhân dịp 100 năm sinh nhật Bác.

Tại thành phố Ulyanovsk (Liên bang Nga), nằm bên sông Volga, cách Moskva 893 km về phía đông, một đại lộ đã được đặt tên Hồ Chí Minh nhằm thể hiện sự quý mến và tình nghĩa của người dân địa phương nói riêng cũng như người dân Nga nói chung với Bác Hồ và Việt Nam.

Ngay sau khi độc lập, năm 1977, cố Chủ tịch đầu tiên của Cộng hòa Nhân dân Mozambique (nay là Cộng hòa Mozambique) Samora Machel đã quyết định đặt tên của Hồ Chí Minh cho một đại lộ ở Thủ đô Maputo, gọi là Đại lộ Hồ Chí Minh. Đại lộ dài hơn 1 km đi ngang qua Tòa thị chính của Thủ đô Maputo, cắt qua một số đường phố chính như đường Karl Marx, đường Lenin.

Đặc biệt, tại Pháp, có tới 7 đường, phố mang tên Hồ Chí Minh, gồm: Allée Ho Chi Minh, Givors, nằm ở phía nam Lyon, thuộc Rhône; Allée Ho Chi Minh, Le Port, Saint-Denis, Réunion (một tỉnh hải ngoại Pháp); Avenue Ho Chi Minh, Lanester (tỉnh Bretagne); Rue Ho Chi Minh, La Possession, Saint-Denis, Réunion; Rue Ho Chi Minh, Vaulx-en-Velin (tỉnh Rhône-Alpes); Rue Ho Chi Minh, Pointe-à-Pitre, Guadeloupe (một tỉnh hải ngoại Pháp); Rue Ho Chi Minh, Vénissieux (phía nam thành phố Lyon).

Còn tại Managua, thủ đô Nicaragua, Đại lộ Hồ Chí Minh được khai trương ngày 5/9/1985, nhân dịp kỷ niệm lần thứ 40 Quốc khánh nước CHXHCN Việt Nam. Trụ mốc kỷ niệm Đại lộ ghi bằng tiếng Tây Ban Nha, trong đó dẫn hai câu thơ của Bác: “Dễ trăm lần không dân cũng chịu Khó vạn lần dân liệu cũng xong”. Đại lộ bắt đầu từ Trung tâm hội nghị César Augusto Silva, qua sân vận động Rigoberto López Pérez và kéo dài tới rạp chiếu phim Blanco.

Khách sạn Carlton, thủ đô London, nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh hoạt động cuối năm 1913

* Ngoài ra, tại những quốc gia nơi Bác Hồ từng đặt chân tới trên chặng đường hoạt động cách mạng đều có những công trình di tích tưởng niệm người, tiêu biểu như:

Anh: Khách sạn Carlton, nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh đã làm việc và hoạt động cuối năm 1913 (nay là trụ sở của Đại sứ quán New Zealand, trung tâm thủ đô London).

Lào: Khu lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh ở bản Xiềng Vang, huyện Noọng Bốc, tỉnh Kham Muone, khánh thành nhân dịp kỷ niệm 122 năm ngày sinh của Người (19/5/2012).Pháp: Nhà số 9, ngõ Compoint, quận 17, thủ đô Paris, là nơi Người ở và hoạt động cách mạng từ 1921-1923: Tham gia sáng lập “Hội liên hiệp thuộc địa”,  thành lập tờ báo Le Paria (Người cùng khổ)…

“Không gian Hồ Chí Minh” tại bảo tàng Lịch sử sống ở thành phố Montreuil (cách Paris khoảng 15 km về phía Đông) là nơi lưu giữ những kỷ vật của Người trong thời kỳ sống tại Pháp. Tượng bán thân Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng được dựng ngay trong khuôn viên bảo tàng.

Trung Quốc: Di tích Nhà số 248 và 250 (trước là nhà số 13 và 13/1) đường Văn Minh, thành phố Quảng Châu, tỉnh Quảng Đông là nơi những Đảng viên đầu tiên – lớp cán bộ cốt cán được Chủ tịch Hồ Chí Minh trực tiếp đào tạo.

Khu di tích Hồ Chí Minh tại Liễu Châu, Quảng Tây gồm: hang núi giam giữ Hồ Chí Minh, nhà trọ Nam Dương là nơi ở sau khi Người được ra tù (1943-1944), khách sạn Lạc Quần là nơi hoạt động cách mạng của các nhà lãnh đạo Việt Nam, nhà số 1 Hồng Lầu là nơi ở khi Chủ tịch Hồ Chí Minh gặp và hội đàm với Thủ tướng Chu Ân Lai…

Nhà lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh ở phố Nam, huyện Long Châu, tỉnh Quảng Tây trưng bày và lưu giữ rất nhiều hình ảnh, tư liệu và hiện vật của Chủ tịch Hồ Chí Minh và các cán bộ cách mạng Việt Nam trong thời gian 18 năm hoạt động tại đây.

Văn phòng Bát lộ quân trên đường Trung Sơn Bắc, thành phố Quế Lâm, tỉnh Quảng Tây là nơi Hồ Chí Minh thường đến đọc sách hoặc liên hệ công tác, hiện đang trưng bày ảnh và các hiện vật về nhà lãnh đạo của Việt Nam.

Thái Lan: Khu tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại làng Bản Mạy, huyện Mương, tỉnh Nakhon Phanom.

Khu tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại làng Noọng Ôn, xã Xiêng Phin, huyện Mương, tỉnh Udon Thani – nơi Người đã ở và làm việc từ năm 1928 với tên gọi Thầu Chín.

Hoàng Hạnh (tổng hợp)/ chinhphu.vn