Thực hư đằng sau chuyện Thủy Tiên ngừng cứu trợ tại xã Hải Thượng (Hải Lăng, Quảng Trị)?
Ngày 31-10, tất cả 159 hộ dân ngập lũ hơn 1 m của xã Hải Thượng, huyện Hải Lăng chưa kịp vui với sự chia sẻ kịp thời sau lũ lụt của ca sĩ Thuỷ Tiên; thì họ lại rất băn khoăn với đoạn Video clip được cô chia sẻ sau khi kết thúc trao quà và ra khỏi địa bàn xã Hải Thượng.
Tác giả trao đổi với Bí thư Đảng ủy, Phó Chủ tịch UBND xã Hải Thượng
Trên trang Facebook cá nhân, Thủy Tiên thông báo ngừng trao tiền hỗ trợ tại Hải Lăng, Quảng Trị. Nữ ca sĩ viết: “Thông báo ngừng trao hỗ trợ tại Hải Lăng Quảng Trị. Sáng nay phát quà Tiên phát hiện hầu như có rất nhiều người khá giả đến nhận quà, rất nhiều người đeo vàng và sơn móng chân đến nhận nên Tiên đã cho ngừng lại và đi trực tiếp kiểm tra lại danh sách mà team đã duyệt thì phát hiện ra có nhiều hộ có tên trong danh sách khảo sát nhưng lại không có được phiếu để nhận quà, mà phiếu do người khác đi nhận. Điển hình như chị trong video clip này có tên trong danh sách nhận quà nhưng lại không nhận được phiếu, vậy thì phiếu đến nhận đủ suất đâu ra? Ngoài ra rất nhiều hộ khó khăn nước ngập sâu lại không có tên trong danh sách nhận hỗ trợ mà phiếu lại ưu tiên suất cho trưởng xóm như trong clip ở đây…”
Câu chuyện khiến dân mạng xôn xao, có cái nhìn chưa đầy đủ với người dân thôn Thượng Xá, xã Hải Thượng, một xã có đến 92 Bà mẹ Việt Nam anh hùng; 438 người con hy sinh; hơn 1.700 thương, bệnh binh…Nhiều người dân của Hải Thượng hôm nay đã hiến hàng trăm mét đất cùng chính quyền địa phương xây dựng xã nông thôn mới kiểu mẫu, có đúng họ đã làm như Thủy Tiên nói không?
Sáng 1-11, sau khi đến khảo sát với xóm 1, thôn Thượng Xá, xóm mà Thủy Tiên phản ánh trong video clip, chúng tôi có cuộc làm việc với Đảng ủy và Chính quyền xã Hải Thượng, gồm Bí thư Đảng ủy xã; Chủ tịch UBND xã và Phó Chủ tịch HDND xã.
Chủ tịch UBND xã Hải Thượng Trần Văn Kính cho biết, thực hư câu chuyện như sau: Sau các trận lũ liên tiếp, Hải Thượng là một trong 12 xã bị ảnh hưởng nặng của huyện Hải Lăng. Huyện Hải Lăng thông báo cho xã biết có đoàn cứu trợ của Thủy Tiên về giúp dân. Ban đầu danh sách các thôn gửi lên số ngập lụt của xã có 577 hộ.
Tuy nhiên, đối chiếu với tiêu chí của huyện cho biết Thủy Tiên yêu cầu phải là các hộ ngập lụt từ 1 mét trở lên thì danh sách này chưa chính xác. Vì vậy, xã Hải Thượng lập đoàn kiểm kê thiệt hại, đến từng nhà đo mực nước ngập theo dấu ngấn nước lũ để lại trên các vách nhà để có con số chính xác, thì cả xã chỉ có 159 hộ đủ tiêu chuẩn. Trong danh sách này được đánh dấu ký hiệu các hộ nghèo, cận nghèo, gia đình chính sách rõ ràng.
Trong ngày 30 và suốt đến 1 giờ sáng của ngày 31-10, xã Hải Thượng tập trung rà soát xong danh sách, in phiếu để rạng sáng mai các thôn trưởng kịp phát cho bà con đến trước 9 giờ kịp nhận món quà mà các nhà hảo tâm cả nước gửi gắm Thủy Tiên trao cho bà con vùng lũ.
Khoảng 9 giờ, đoàn của Thủy Tiên đến trụ sở UBND xã Hải Thượng để trao quà cho người dân xã này cùng với xã Hải Quy trước sự chứng kiến của Phó Chủ tịch UBND huyện, Trưởng Công an huyện, lãnh đạo Đảng, chính quyền của 2 xã cũng như những gia đình đủ tiêu chuẩn. Tại đây, UBND xã Hải Thượng trao cho đoàn Thủy Tiên danh sách 159 hộ dân ngập sâu từ 1 mét trở lên như tiêu chí đưa ra. Phát xong quà, đoàn của Thủy Tiên đi ngay để kịp chương trình.
Chủ tịch UBND xã Hải Thượng Trần Văn Kính cho biết, khoảng giữa giờ chiều ngày 31-10 ông và nhiều người dân Hải Thượng phát hiện có đoạn Video clip Thủy Tiên đăng và phản ánh sự việc xảy ra tại xóm 1, thôn Thượng Xá. Ngay lập tức, UBND xã Hải Thượng và Công an xã lập đoàn đến kiểm tra, rà soát lại các hộ dân của xóm 1, có sự giám sát của nhiều người. Kết quả tất cả 7 hộ có tên trong danh sách đủ tiêu chuẩn bị ngập lũ hơn 1m, trong đó có gia đình xóm trưởng. Lẽ ra, trong xóm 1 này có thêm một hộ bị ngập lũ hơn 1 mét, do trong lúc đi kiểm tra, đo đếm mực nước lần trước quá gấp gáp để kịp thời gian nộp danh sách nên đoàn của xã đã bỏ sót, nhưng gia đình vui lòng và không có ý kiến gì.
Còn ba gia đình, trong đó có người phụ nữ phản ánh ở video clip của Thủy Tiên không thuộc diện ngập sâu hơn 1 m; chỉ có chủ hộ Đ.Q.T ( vợ là người phụ nữ trong Video clip) có tên trong danh sách 527 hộ ngập lũ ban đầu, nhưng cũng chưa ngập lũ đến 1 m nên sau đó không có tên trong dánh sách rút lại 159 hộ.
Ông Trần Văn Kính cho biết, lẽ ra khi phát hiện (nếu có) xảy ra sai sót, nhầm lẫn thì Thủy Tiên nên trao đổi với huyện Hải Lăng hoặc UBND xã Hải Thượng, chỗ nào không ổn cứ khoanh lại để chúng tôi xử lý, khắc phục hoặc thu lại tiền. Tiếc rằng điều đó không xảy ra.
Còn những người Thủy Tiên nói mang vàng ở tay mà đi nhận cứu trợ đó là những họ hàng, người thân đi nhận giúp phần cho các cụ già neo đơn không đủ sức đến đứng đợi giữa trời mưa rét.
Phó Chủ tịch UBND huyện Hải Lăng Dương Viết Hải cho biết, ban đầu đoàn của Thủy Tiên xin danh sách phát quà hỗ trợ cho những nhà bị ngập trên và dưới 1m; nhưng sau đoàn gút lại chỉ phát quà cho những nhà ngập trên một mét. Sau khi phát quà xong cho người dân hai xã Hải Thượng và Hải Quy, Thủy Tiên tiếp tục phát quà cho 2 xã Hải Lâm và Hải Trường rồi cắt luôn chương trình phát cho 8 xã còn lại, mặc dù người dân ở đây đã đứng đợi trong mưa lũ từ sáng sớm, nên bà con chưng hửng.
Trước khi Thủy Tiên đến chia sẻ với người dân vùng lũ Hải Thượng, chính quyền cũng đã ít nhiều kịp thời trợ cấp cho bà con. Rồi hàng đoàn xe cứu trợ ngày đêm đã âm thầm đến chia sẻ với vùng quê này từ nhiều ngày qua. Ngay trong cả 5 đợt lũ liên tiếp xảy ra với người dân tỉnh Quảng Trị; và trước đó là dịch Covid-19 tàn phá địa phương này, người Quảng Trị đã được chính quyền địa phương và cả nước, các đoàn thể cưu mang, đùm bọc lẫn nhau qua cơ hoạn nạn.
Hơn mười ngày nay, trên khắp 95/125 xã, phường, thị trấn bị ngập lũ của Quảng Trị, có hàng ngàn đoàn xe và nhà hảo tâm từ các địa phương xa xôi âm thầm về cứu trợ, tặng quà cho nhân dân từ đồng bằng đến miền núi với khoản tiền đã đến cả trăm tỷ (gần 50 tỷ đồng tặng qua kênh của Ủy ban MTTQ tỉnh). Thủy Tiên không phải là người đến trước cứu trợ cho nhân dân Quảng Trị.
Số tiền của Thủy Tiên đang làm từ thiện là nguồn lực huy động của cộng đồng, họ gửi gắm cho cô đến với người dân vùng lũ, điều đó thật đáng quý, cảm ơn Thủy Tiên. Nhưng qua vụ này thấy có nhiều bất cập.
Từ đây, chúng ta cần nhìn nhận nên sớm hoàn thiện hơn nữa chính sách cứu trợ khẩn cấp đối với thiên tai bão lũ cho người dân. Cái cần hơn là nhà nước nên có một tổ chức điều phối cứu trợ nhân đạo một cách nhanh chóng, chuyên nghiệp hơn; quy tụ những con người có khả năng huy động cộng đồng cao hơn; không chỉ mình Thuỷ Tiên…
Của cho không bằng cách cho!
Lâm Quang Huy (PV báo Nhân dân)